Anadolu’nun kadim geleneği aşure, yalnızca bereketin ve paylaşmanın simgesi değil, aynı zamanda besleyici değeri yüksek bir tatlı alternatifi. Ancak bu geleneksel lezzetin faydalarından tam anlamıyla yararlanabilmek için hazırlama ve tüketim sürecinde bazı noktalara dikkat etmek gerekiyor. Acıbadem Altunizade Hastanesi Beslenme ve Diyet Uzmanı Beyza Erdoğan Aksan, aşurenin besin değerini korurken sağlıklı bir tatlı olarak nasıl tüketilebileceğini anlattı.
1. Doğal Tatlılık: Şeker İlavesiz Lezzet
Aşure, içerdiği kuru üzüm, dut, kayısı ve incir gibi meyvelerle zaten doğal bir tatlılığa sahip. Bu nedenle ekstra şeker eklemeye gerek yok. “Tadı yetersiz geliyorsa, çok az miktarda hurma özü veya pekmez kullanılabilir” diyen Aksan, bal gibi yüksek ısıya dayanıklı olmayan tatlandırıcıların pişirme aşamasında kullanılmaması gerektiğini vurguluyor. Diyabet hastalarının ise kuru meyveleri sınırlı tüketmesi ya da tamamen çıkarması öneriliyor.
2. Tahıl ve Bakliyat Dengesi
Nohut, buğday ve fasulye gibi malzemeler protein ve lif kaynağı olsa da, aşurenin karbonhidrat yükünü artırmamak için ölçülü kullanılmalı. Aksan’ın önerisi: 1 ölçü buğdaya karşılık 0,5 ölçü baklagil. Gluten hassasiyeti olanlar için buğday yerine karabuğday veya kinoa gibi alternatif tahıllar tercih edilebilir.
3. Porsiyon Kontrolü Şart!
Aşure, besleyici içeriğine rağmen kalorisi yüksek bir tatlı. Bu nedenle günde 1 küçük kase (150-200 ml) ideal porsiyon olarak kabul ediliyor. Aksan, “Aşureyi ara öğün olarak tüketmek ve akşam yerine gündüz saatlerinde yemek, kan şekeri dengesi açısından daha sağlıklı” diyor.
4. Kuruyemişler: Azı Karar, Çoğu Zarar
Ceviz, badem ve fındık gibi yağlı tohumlar, omega-3 ve E vitamini deposu olsa da kalorisi yüksek. Her kaseye 1 tatlı kaşığı kadar eklenmesi yeterli. Kavrulmamış ve tuzsuz olanları seçmek ise kalp sağlığı için ekstra fayda sağlıyor.
5. Saklama Kabına Dikkat!
Aşureyi alüminyum kaplarda saklamak veya servis etmek, asitli yapısı nedeniyle metalin gıdaya geçmesine yol açabiliyor. Aksan, “Cam, porselen veya paslanmaz çelik kaplar kullanarak ağır metal riskini önleyebilirsiniz” diye uyarıyor.
6. Kısık Ateşte, Sabırla Pişirin
Aşurenin lezzet sırrı, yavaş ve kısık ateşte pişirilmesinde yatıyor. Hızlı pişirme, tahılların sert kalmasına ve besin değerlerinin azalmasına neden olabiliyor. Sürekli karıştırarak homojen bir kıvam elde etmek ise yapışmayı önlüyor.
Aşure, doğru hazırlandığında ve ölçülü tüketildiğinde hem geleneksel lezzetini koruyor hem de sağlıklı bir tatlı alternatifi sunuyor. Bu kurallara dikkat ederek, bu kadim tatlıyı gönül rahatlığıyla sofralarınıza konuk edebilirsiniz. Afiyet olsun!
