Yat şefliği, gastronomi dünyasının en dinamik ve özgün alanlarından biri. Sınırlı kaynaklarla sınırsız lezzetler yaratmayı, dalgaların ritmiyle mutfağın telaşını harmanlamayı gerektiren bu meslek, gerçek bir tutku ve yaratıcılık sınavı. Bu ay, Türkiye’nin önde gelen yat şeflerinden ve Gastro Yat Aşçıları Derneği (GYAD) Başkanı Kaan Kaya ile denizlerdeki gastronomi serüvenini konuştuk.
Kaan Kaya, bir şehir restoranının telaşlı mutfağından, Akdeniz’in mavi sularına uzanan ilham dolu yolculuğunu anlatırken; yat şefliğinin inceliklerini, GYAD’ın sektöre kattığı değerleri ve denizlerdeki gastronominin geleceğine dair öngörülerini paylaştı. Eğer siz de dalgaların arasında şekillenen bir mutfak hayalini merak ediyorsanız, bu röportaj tam size göre…
KAAN BEY, YAT ŞEFİ OLARAK DENİZLERDE GASTRONOMİ DENEYİMİNİZİ NASIL TANIMLARSINIZ VE BU ALANA İLGİNİZ NASIL BAŞLADI?
Denizlerde gastronomi deneyimimi, sürekli değişen manzaralar eşliğinde her gün farklı bir ilham kaynağıyla yemek pişirmek olarak tanımlayabilirim. Yat şefliği, sadece lezzet yaratmak değil, aynı zamanda sınırlı alan ve malzemeyle maksimum yaratıcılığı ortaya koymak demek. Her limanda farklı kültürlerin tatlarıyla buluşmak, menülerimi bu çeşitlilikle zenginleştirmek benim için büyük bir ayrıcalık. Bu yolculuk hem bir şef olarak gelişmemi sağlıyor hem de misafirlerime unutulmaz bir deneyim sunmama olanak tanıyor.
Her şey, kalabalık bir akşam servisinde başladı. Şehirde bir restoranda çalışıyordum. Mutfak sıcaktı, ritim yoğundu; tavanın sesiyle kalbimin atışı neredeyse senkrondu. Tabaklar peş peşe çıkıyor, her biri benim için küçük birer imza taşıyordu. O gün, o an sıradan gibi görünse de hayatımın yönünü değiştirecek bir misafir vardı restoranda.
Servis sonrası mutfakta sessizlik yeni çökmüştü ki şef beni biriyle tanıştırdı. Bir kaptandı. Sessizce tabağımı yemiş, sonra mutfağa gelip beni sormuş. Gözümün içine bakarak şöyle dedi:
“Yemek yaparken gözlerin başka bir yere bakıyor. Denize çıkmayı hiç düşündün mü?”
İlk anda şaşırdım. Denizi severdim ama hiçbir meslek, bir yaşam biçimi olarak hayal etmemiştim. O an içimde garip bir kıpırtı başladı. Tencerelerin sesi yerini dalga seslerine bıraktı sanki… Ve o soru hayatımın rotasını çizdi. Ertesi hafta valizimi topladım. O günden sonra mutfağım değişti ama tutkum aynı kaldı.
Artık yemeklerimi gökyüzüne ve denize karşı pişiriyorum.
GYAD OLARAK KURULUŞ AMACINIZ NEDİR VE YAT AŞÇILARINA NASIL DESTEKLER SUNUYORSUNUZ?
GYAD’ı, yat gastronomisi alanında çalışan şefleri bir araya getirmek, mesleki dayanışmayı güçlendirmek ve sek-töre değer katmak amacıyla kurduk. Eğitim, ağ oluşturma ve etik standartlar konusunda destek sağlıyoruz.
DENİZCİLİK SEKTÖRÜNDE ÇALIŞAN BİR ŞEF OLARAK KARŞILAŞTIĞINIZ EN BÜYÜK ZORLUKLAR NELERDİR VE BU ZORLUKLARIN ÜSTESİNDEN NASIL GELİYORSUNUZ?
En büyük zorluk; sınırlı alan, tedarik kısıtlamaları ve sürekli değişen rota koşullarıdır. Esnek planlama, güçlü lojistik ilişkiler ve yaratıcı menü tasarımıyla bu zorlukları aşıyoruz.
DENİZLERDE TAZE VE KALİTELİ MALZEMELERE ERİŞİM KONUSUNDA NASIL STRATEJİLER İZLİYORSUNUZ VE MENÜLERİNİZİ OLUŞTURURKEN NELERE DİKKAT EDİYORSUNUZ?
Yerel tedarikçilerle sürekli iletişimdeyiz ve mevsimsel ürünlere odaklanıyoruz. Menüleri; misafir profiline, hava durumuna ve destinasyona göre dengeli ve yaratıcı şekilde planlıyoruz.
YAT AŞÇILARI İÇİN ULUSLARARASI STANDARTLARDA HİZMET VEREBİLMEK ADINA NE TÜR EĞİTİM VE SERTİFİKASYON PROGRAMLARI ÖNERİYORSUNUZ?
STCW, HACCP ve Worldchefs onaylı denizcilik mutfağı eğitimleri ile sürekli mesleki gelişim seminerlerini öneriyoruz. Ayrıca iletişim ve kriz yönetimi eğitimleri de önemli.
Yerel lezzetler, sınırlı alan, sonsuz yaratıcılık… Yat şefliği tüm bunların harmanı.
GYAD OLARAK DÜZENLEDİĞİNİZ ETKİNLİKLER VE SEKTÖREL BULUŞMALAR HAKKINDA BİLGİ VEREBİLİR MİSİNİZ? ÖZELLİKLE BODRUM STS OKUL GEMİSİ’NDE GERÇEKLEŞTİRDİĞİNİZ SON TOPLANTININ ÖNE ÇIKAN BAŞLIKLARI VE SONUÇLARI NELERDİ?
GYAD olarak eğitim seminerleri, networking etkinlikleri ve mentorluk programları düzenliyoruz. Bodrum STS Okul Gemisi’ndeki toplantıda etik mutfak uygulamaları, genç şeflerin desteklenmesi ve sürdürülebilirlik ana gündemdi. Katılımcılar arasında güçlü bir işbirliği zemini oluşturduk.
GELECEKTE YAT GASTRONOMİSİ ALANINDA NE GİBİ TRENDLER ÖNGÖRÜYORSUNUZ VE BU TRENDLERE UYUM SAĞLAMAK İÇİN NASIL HAZIRLIKLAR YAPIYORSUNUZ?
Sürdürülebilirlik, lokal malzeme kullanımı ve wellness odaklı menüler öne çıkıyor. GYAD olarak bu trendlere yönelik eğitimler ve içerikler geliştiriyoruz; aynı zamanda şefleri yenilikçi tekniklerle tanıştırıyoruz.
Kaan Kaya‘nın hikayesi, bir kaptanın “Denize çıkmayı hiç düşündün mü?” sorusuyla başlayan ve bugün GYAD çatısı altında onlarca şefin gelişimine ışık tutan bir serüvene dönüşmüş. Onun mutfağı artık kararlı dalgaların üze-rinde, ufuk çizgisinin hemen ötesinde kuruluyor.
Bu röportaj bize gösterdi ki; yat şefliği sadece yemek pişirmek değil, aynı zamanda bir yaşam felsefesi. Sürdürülebilirlikten yerel tatların keşfine, genç şeflerin yetiştirilmesinden sektörün geleceğine kadar pek çok konuda GYAD’ın attığı adımlar, Türk gastronomi dünyası için büyük bir kazanım.
Kaan Kaya‘nın deyimiyle: “Artık yemeklerimi gökyüzüne ve denize karşı pişiriyorum.” Biz de Şehrin Lezzeti olarak, bu tutku dolu yolculuğun bir parçası olmaktan büyük mutluluk duyduk. Bir sonraki sayıda buluşmak üzere, nice mavi yolculuklara ve lezzet dolu rotalara…
